Portugalia urzekła mnie od pierwszego wejrzenia. Pobyt w Porto, o czym pisałam tutaj, okazał się inspirującą podróżą: uprzejmi ludzie, emanujący od nich spokój i uroda miasta zachęciły mnie do odkrycia innych zakątków Portugalii. Wybór padł na polecaną przez mieszkańców pierwszą stolicę kraju – Guimarães. Od Porto dzieli ją odległość 57 km. Najprościej dostać się tam dostać pociągiem odjeżdżającym z dworca São Bento, tym bardziej, że bilet jest zadziwiająco tani – zaledwie 7 € w obie strony (w chwili pisania tego tekstu).
Guimarães pod znakiem zamków
Guimarães – fragment murów obronnych; © www.polacyzagranica.eu
Guimarães leży na północy Portugalii i ma zupełnie inny charakter niż Porto (kliknij w zamieszczone tu zdjęcia, żeby oglądać je w powiększeniu). Aby dotrzeć do centrum, po wyjściu z dworca należy skręcić w lewo, a następnie znaleźć Av. Dom Afonso Henriques, która doprowadzi do słynnego fragmentu murów obronnych z wiele mówiącym napisem „Aqui nasceu Portugal” (w tłumaczeniu: „Tu narodziła się Portugalia”). Celem przybywających do Guimarães jest przede wszystkim zwiedzenie świetnie zachowanej średniowiecznej zabudowy na czele z zamkiem i pałacem księcia Bragança.
Zacznijmy od zamku, którego usytuowanie na wzgórzu wyraźnie wskazuje pierwotną funkcję – ochronę przed atakami Maurów i Normanów. Jak podają źródła historyczne, zamek został wzniesiony w X w. jako fortyfikacja wojskowa broniąca mieszkańców miasta oraz mnichów i siostry zakonne.
Portugalia – zamek w Guimarães; © www.polacyzagranica.eu
Guimarães – kościół św. Michała (Igreja de São Miguel do Castelo) w kompleksie zamkowym; © www.polacyzagranica.eu
Nieco później zamek stał się oficjalną rezydencją królewską, w której narodził się w 1111 r. pierwszy król Portugalii – Alfons Henryk I zwany Zdobywcą. To właśnie za jego panowania zamek został rozbudowany. Przybywający mogą obejrzeć multimedialną wystawę ukazującą historię narodzin Portugalii oraz pospacerować po murach obronnych, skąd rozciąga się panorama na miasto i na klasztor św. Antoniego (Convento de Santo António dos Capuchos). Schodząc warto wejść choć na chwilę do kościoła św. Michała (Igreja de São Miguel do Castelo), w którym został ochrzczony Alfons I Zdobywca. W tym romańskim zabytku sakralnym znajdują się nagrobki wojowników portugalskich.
Guimarães – pałac książąt Bragança (Paço Dos Duques De Bragança); © www.polacyzagranica.eu
Guimarães – dziedziniec pałacu książąt Bragança (Paço Dos Duques De Bragança); © www.polacyzagranica.eu
Drugim bardzo znanym obiektem w Guimarães jest pochodzący z XV w. pałac książąt Bragança (Paço Dos Duques De Bragança) mieszczący się tuż obok zamku. Jest to średniowieczna posiadłość i dawna rezydencja pierwszych książąt Bragança, którzy mieszkali tu do XVI w. Dzięki gruntownej renowacji zakończonej w 1959 r. obiekt można zwiedzać po dziś dzień. Po wejściu na prostokątny, centralny dziedziniec można zobaczyć zamysł portugalskich architektów: boczne skrzydła mieszczą przestrzenie mieszkalne, podczas gdy naprzeciw wejścia zlokalizowano kaplicę. Zwiedzającym pałac rzucają się w oczy surowe wnętrza obejmujące proste granitowe ściany, drewniane podłogi, liczne gobeliny ilustrujące podboje w Afryce Północnej i zbiór portugalskiej porcelany. Pierwsze piętro mieściło w przeszłości strefę do przyjmowania gości, a także pokoje dla służby, podczas gdy druga kondygnacja stanowiła właściwą rezydencję książąt z wyraźnym podziałem na prywatne przestrzenie dla obojga małżonków. W kolejnych wiekach pałac stopniowo podupadał, a nawet planowano wykorzystać jego wewnętrzne ściany do budowy klasztoru. Wszystko zmieniło się w 1910 r., gdy posiadłość została wpisana na listę dziedzictwa narodowego Portugalii i stała się oficjalnie siedzibą Prezydenta Republiki i Premiera – na ich użytek zostało przeznaczone ostatnie piętro z szeregiem sypialni z łazienkami.
Zabytkowe centrum
Po zwiedzeniu zamku i pałacu warto zejść ulicą wysadzaną cyprysami w kierunku zabytkowego centrum miasta. Po drodze polecam zwrócić uwagę na piękny barokowy kościół Nossa Senhora do Carmo i wejść na oryginalny dziedziniec klasztoru karmelitów, z którym graniczy.
Guimarães – dziedziniec klasztoru karmelitów; © www.polacyzagranica.eu
Idąc dalej ulicą Santa Maria, z pewnością należy zatrzymać się przy pięknym
Guimarães – klasztor św. Klary (Convento de Santa Clara); © www.polacyzagranica.eu
dawnym klasztorze św. Klary (Convento de Santa Clara), w którym obecnie mieści się … Urząd Miasta. W przeszłości był to jeden z najbogatszych klasztorów w Guimarães, którego fasadę zdobi znajdująca się pośrodku rzeźba patronki.
Wędrując dalej coraz węższą uliczką, dojdziemy w końcu do Placu de Santiago (Praça de Santiago). Tradycja mówi, że apostoł São Tiago przyniósł obraz Matki Boskiej i zdeponował w pogańskiej świątyni, która w minionych epokach znajdowała się na tym właśnie placu.
Portugalia – plac de Santiago (Praça de Santiago) w mieście Guimarães; © www.polacyzagranica.eu
Do XIX w. na tutejszym skwerze znajdowała się mała kaplica poświęcona São Tiago. W dzisiejszych czasach Praça de Santiago jest ulubionym miejscem spotkań mieszkańców chętnie również odwiedzanym przez turystów.
Guimarães – z prawej strony dawny ratusz (Paços do Concelho); © www.polacyzagranica.eu
Praça de Santiago łączy z kolejnym placem Largo da Oliveira czerwony budynek dawnego, XIV-wiecznego ratusza (Paços do Concelho). Tę dwupiętrową budowlę ozdobioną późniejszą, XIX-wieczną rzeźbą, można podziwiać, siedząc placu Largo da Oliveira w jednej z licznych kawiarni, barów i restauracji. Posileni możemy ruszyć dalej.
Guimarães to także jedno z najważniejszych centrów maryjnych w północnej Portugalii. Na placu Largo da Oliveira znajduje się kościół Matki Boskiej Oliwnej (Igreja de Nossa Senhora da Oliveira) zbudowany w X w. i rozbudowany dwa wieki później. Jak podają źródła historyczne, nazwa tej budowli sakralnej pod wezwaniem Matki Boskiej Oliwnej nawiązuje do zazielenienia drzewa oliwnego na placu granicznym w 1342 r. Niestety, w 1801 r., wbrew woli ludności, lokalna rada wykopała drzewo oliwne, które od lat zajmowało przestrzeń przed kościołem.
Guimarães – pomnik Padrão do Salado; © www.polacyzagranica.eu
Przed wejściem do tego obiektu sakralnego stoi XIV-wieczny monument Padrão do Salado upamiętniający zwycięstwo Portugalczyków w bitwie stoczonej przeciwko armii muzułmańskiej pod Salado w 1340 r. Była to ostatnią próbą inwazji muzułmanów na ziemiePolwyspu Iberyjskiego. Padrão do Salado to zabytek na planie kwadratu z gotyckim sklepieniem przedstawiający krzyż ozdobiony obrazem Matki Boskiej, Jezusa Chrystusa i innych świętych.
W obrębie Starego Miasta znajduje się również Muzeum Alberto Sampaio mieszczące się w dawnym klasztorze. Odwiedzający mogą oglądać przedmioty będące pierwotnie wyposażeniem kościoła Nossa Senhora da Oliveira oraz innych budowli sakralnych w Guimarães, w tym rzeźby, freski, szaty kościelne, ceramikę, relikwiarze
Kościoły i klasztory Guimarães
Tereny dzisiejszej Portugalii mają bogatą historię – w przeszłości były zamieszkiwane m.in. przez ludy iberyjskie, celtyckie, przez Rzymian i Wizygotów. Portugalczycy, którzy są chrześcijanami i w ogromnej większości katolikami, zmagali się też z najazdami Arabów od VII w. aż do polowy XIV w.
Efektem rekonkwisty prowadzonej również przez pierwszego króla Portugalii – Alfonsa Henryka I Zdobywcę była budowa licznych klasztorów, sprowadzenie do Portugalii cystersów i powołanie do życia rycerskiego zakonu Avis. To wyjaśnia, dlaczego w Guimarães (i nie tylko) jest tak wiele zabytków sakralnych.
O części z nich pisałam wcześniej, ale polecam też zwrócić uwagę na klasztor i kościół św. Franciszka.
Guimarães – klasztor i kościół św. Franciszka; © www.polacyzagranica.eu
Ci zakonnicy osiedlili się w Guimarães w 1271 r. i zbudowali klasztor poza murami miejskimi. Zabytek przetrwał do dziś i choć przeszedł przebudowę w XV w., po dziś dzień zachowała się oryginalna, gotycka absyda.
Guimarães – kościół São Guálter (Igreja São Guálter); © www.polacyzagranica.eu
Będąc w Guimarães, warto również zobaczyć XVII-wieczny kościół São Guálter (Igreja São Guálter), który wyróżnia się na tle innych dzięki bliźniaczym, strzelistym wieżom i dywanowi kwiatowemu najlepiej widocznemu ze szczytu alei Largo Republica do Brazil. São Guálter był franciszkaninem wysłanym na misję do Portugalii na początku XIII w. przez Franciszka z Asyżu. Cuda przypisywane São Gualter doprowadziły do powstania Bractwa São Gualter ok.1527 r., co zaowocowało w późniejszym czasie wybudowaniem kaplicy kościelnej, w której przechowywano relikwie świętego. Ci, którzy będą w mieście w pierwszy weekend sierpnia, powinni uwzględnić w swoich planach udział w święcie „Festas Gualterianas”.
Wycieczka do Guimarães to propozycja dla tych, którzy chcą poznać inne oblicze Portugalii. Miasto będące pierwsza stolicą kraju w XII w. przyciąga bogactwem zabytków i atmosferą średniowiecznej zabudowy z wąskimi, brukowanymi, urokliwymi uliczkami. Guimarães jest zdecydowanie mniej znane niż Porto, Lizbona, Fatima czy region Algarve, a szkoda. Jeszcze nieprzekonanym powiem, że to miasto północnej Portugalii było Europejską Stolicą Kultury w 2012 r., co przyczyniło się do gruntownego remontu zabytkowego centrum, które zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
**
Dziękuję za przeczytanie tego tekstu i zapraszam do lektury innych w kategorii „turystyka”. A jeśli nie masz jeszcze pomysłu na kolejną wyprawę, kliknij w moją mapę, wybierz interesujące Cię miejsce i bezpośrednio czytaj post. Do wyboru ponad 80 kierunków.
Masz pytania lub uwagi? Zostaw komentarz pod tekstem lub napisz do mnie, korzystając z zakładki „kontakt”.
0 Comments